Saturday, January 2, 2010

Un tuffo nella terra d'origine

Un tuffo nella terra d'origine: il-vaganzi tal-ahhar tas-sena s'issa kienu pjacevoli ghall-ahhar.

Imqabbel mat-temp polari li tlaqt minnu u li dalwaqt nerga' nintefa' fih, f'Malta hawn genna tal-art. Temperaturi komdi, avolja wisq rih, imma nkun vili jekk ingerger.

Wied il-Ghajn, il-Maqluba, Wied iz-Zurrieq (fejn rajt inzul tax-xemx straordinarju bil-qamar kwinta tiela' minn wara l-irdum), San Tumas ghal Xrobb l-Ghagin, Marsaxlokk, Valletta Waterfront, pastizzi, qaghaq tal-ghasel, fenkata, wisq u wisq ikel u xorb, anzi pattejt bi skoss giri fit-tul. Tmiem u bidu tas-sena sbieh - igri nara r-ritratti. Min jghid li Malta ma toffrix minjiera ta' interess u pjacir ghat-turisti jkun qed jitkellem mill-warrani. Hasra jahasra dawk il-bombi tal-murtali fis-sajf, u kull pass li taghmel fil-kampanja rrovinat mill-mishut sparar tal-kaccaturi.

Mela llum f'Marsaxlokk ittawwalna wahda s-suq, u kien hemm min qed ibigh xi suveniers. Fost dawn laqtuli ghajnejja xi haga mill-imghoddi mhux wisq imbieghed li hija ghal qalbi hafna, imma li mid-dehra diga' bdew jintesew id-dettalji precizi taghhom: il-karozzi tal-linja, meta kienu jingharfu mill-kulur skond liema rhula jaqdu.

Sfortunatament, dawk li qed ibighu mudelli zghar ta' dawn il-karozzi tal-linja b'kuluri differenti kellhom hafna minnhom bil-kuluri hziena, probabbli ghax ma jiftakruhomx sew. Imma jien ghadni niftakarhom tajjeb! U qabel ma l-memorja tibda tfalli lili wkoll, hawn huma l-kuluri ezatt kif kienu, almenu dawk li jistghu jiguni f'mohhi:

Zabbar - ahmar b'faxx blu (tal-ewwel ghax il-linja li konna nirkbu ahna mill-Fgura)

Kottonera / Rahal Gdid - ahdar car kollha
Birkirkara - homor kollha
Mellieha - celest car b'faxx blu. Ghalija dawn kienu l-isbah.

Dawn it-tliet settijiet kienu l-kuluri uzati meta bdiet l-ewwel riforma li kienet se twassal biex eventwalment jigu kollha kumpannija wahda bl-istess kulur. Il-hodor kienu jaqdu n-nofsinhar ta' Malta, il-homor il-parti tan-nofs, u c-celesti t-tramuntana. Eventwalment kienu saru kollha homor (fi zmien meta anki t-twieqi ta' Kastilja kienu zebghuhom homor), imbaghad kollha hodor cari, sakemm wasalna ghal dawn li hawn bhalissa, sofor b'faxx orangjo. Li jwassalni ghall-kumplament tal-lista:

Zebbug - sofor b'faxx orangjo
Zurrieq - orangjo qawwi (dawn ukoll fost l-aktar li kienu joghbuni)
Zejtun - homor b'faxx ahdar
Lija - homor b'faxx abjad u ahmar
Birzebbuga (anzi Kalafrana) - blu b'faxx abjad u ahmar
Sliema/San Giljan - ahdar kulur iz-zebbug, f'faxx ahdar skur
Rabat - blu skur minn fuq s'isfel
Mosta - kannella car b'faxx kannella skur
Ghaxaq/Gudja - blu b'faxx kafellatte (fuq din biss m'inix 100 fil-mija cert)

Jekk ma koprejthomx kollha, ftit li xejn ma jonqos. Fil-fatt jonqos il-famuzi "Privates" li minnhom hargu l-espressjonijiet "tikri private" jew "private tal-pulizija". Dawn kienu jkunu kulur il-krema, qishom il-kulur popolari taz-zebgha tal-hitan il-magnolja.

Kont se ninsa r-Repubblika ta' hbiebi l-Ghawdxin, the island where time stood still hlief ghall-miljun tunnellata konkos li waddbu fuq il-moll tal-Port tal-Imgarr u l-eluf ta' flettsijiet li qed jissugraw jordmu dil-gawhra f'nofs il-Mediterran. Hawnhekk il-karozzi tal-linja kienu jkunu grizi b'faxx ahmar (ukoll fost l-isbah ghall-gosti tieghi), u hekk ghadhom sal-gurnata tal-lum. Ma nghidx li qatt jinbidlulhom il-kuluri dawn.

Mamma mija x'bard hemm jistennieni l-Belgjum, l-oghla temperatura mbassra ghal xi 3 taht iz-zero dakinhar li nasal, x'biza'!

No comments: